بالادست

سلام و وقت بخیر
کتاب بسیار جذاب و تاثیرگذاری است.
ترجمه روان و مناسبی دارد و کمتر به متنهایی برخورد میکنیم که به نتیجه برسیم که خود مترجم هم متوجه موضوع نشده باشه که جا دارد از مترجم محترم و تیم ویراستاری کتاب قدردانی کنم.
نکته جالبی که در کتاب دیدم آن است که در کشورهای غربی مشکلاتی مشابه کشور ما وجود داشته و وجود دارد. اما افراد یا نهادهایی آستینها را بالا زده و با جلب نظر و حمایت افراد تاثیرگذار تونستن مشکلات رو به صورت بالادستی حل کنند و با انتشار دستاوردهاشون کشورشون رو به محل بهتری برای زندگی تبدیل کنند.
البته صبوری، خستگی ناپذیری و تداوم پیگیری موضوعات یکی از ویژگیهای قهرمانهای بالادستی است.

در بخش خلاصه کتاب اشاره شده که پوستر خلاصه کتاب از سایت آریاناقلم قابل دانلود است که متاسفانه موفق نشدم که پیدا کنم. لطفا در صورت امکان فایل مربوطه رو باگذاری بفرمایید. این خلاصه کمک میکنه که مطالب ارزشمند کتاب مرور بشه و در ذهن جا بگیره.

باز هم از مدیریت انتشارات آریانا قلم و کلیه دست اندرکاران ترجمه و انتشار کتاب های ارزشمند اینچنین تشکر و قدردانی میکنم.
موفق و پیروز باشید

در« بالادست» چه خبر است؟
بهرام انجم روز
معرفی کتابِ
«بالادست »
نویسنده:دن هیث
برگردان: میثم کاشی پور
ناشر: آریاناقلم
چاپ چهارم؛ بهار 1403
کتاب «بالادست» چه می گوید؟
ما معمولاً منتظر می مانیم تا وقتی اتفاقی افتاد به فکر چاره و رفع مشکل برآییم درحالی که تفکر بالادستی می گوید که باید پیش از وقوع حادثه آن را علاج کرد و به اصطلاح آب را از سرچشمه گرفت. نویسنده کتاب مثالی هم میزند که در واقع نام کتاب را هم از این مثال گرفته است و آن این است که در «پایین دستِ» رودخانه ای می بینند که بچه ای در حال غرق شدن است و برای نجات او به داخل آب می پرند و او را نجات می دهند ولی باز هم می بینند که بچه دیگری نیز به داخل آب افتاده و او را هم نجات می دهند ولی مشکل تمام نمی شود و بچه سوم و بعدی را نیز که در حال غرق شدند نجات می دهند.به اینجا که می رسند یک نفر از جمع جدا شده و عزم رفتن می کند. به او می گویند کجا می روی؟ می گوید: این طور درست نمی شود. من می روم تا حساب کسی را برسم که در آن «بالا دست» بچه ها را به داخل آب می اندازد! تفکر بالادستی واکنش منفعلانه نیست بلکه پیشگیرانه است. با این حال همان گونه که ناشر در ابتدای اثر آورده است « …در عمل شاهدِ موارد فراوانی از بی توجهی به مشکلات بالادستی هستیم، هم در سطح حکمرانی و سیاست گذاری و هم در کسب و کارها یا حتی در کارهای روزمره و فردی.» (ص5) نویسنده می گوید که متقاعد کردن تصمیم گیران و دولت مردان برای داشتن تفکر بالادستی و اختصاص هزینه پیشگیرانه برای اتفاقاتی که هنوز نیفتاده است (و یا حتی ممکن است اصلاً اتفاق نیفتد) دشوار است ولی پرداخت هزینه برای اتفاقات فوری و فوتی پس از وقوع حادثه (که منفعلانه ، واکنشی و پایین دستی است) به راحتی انجام می شود ؛ بیشتر هم به چشم می آید و پاداش هم دربردارد. او نام فصل یازده کتاب را اینگونه انتخاب می کند:
« چه کسی بابت چیزی که رخ نمی دهد پول خواهد داد؟»
نویسنده در این فصل به موضوع تأسّف انگیز و قابل تأمّلی می پردازد و می گوید « تلاش های مربوط به سلامت عمومی در عمل بابت موفقیتشان تنبیه می شوند.» [!] و به نقل از یکی از پزشکان با تجربه کشورش (آمریکا) می نویسد: « در سلامت عمومی اگر کارتان را درست انجام دهید بودجه اتان را کم می کنند، برای اینکه دیگر کسی مریض نمی شود.» و در جایی دیگر از سی. تی. اسکن های بی شمار و بی مورد و یا اَعمال جراحی یا بستری شدن های متعدد نام می برد و می نویسد که این پزشک دقیقاً به خال زده است و مدل هزینه به ازای خدمات در بهداشت و سلامت بیشتر به نفع کارهای واکنشی و منفعلانه است تا به سود کارهای پیشگیرانه. (ص260) نمونه هایی که در این کتاب آمده است یادآورمثال ساده ای از دوره کارآموزی برق در زمان نوجوانی نگارنده است؛ آنجا که استادکارِ برق در بستن و کورکردن قسمت های لختِ سیم های برق تأکید می کرد که صرفه جویی در استفاده از نوار چسبِ برق معنا ندارد و برای پوشاندن قسمت عریان سیم ها حتی زیاده تر از اندازه نوارچسب به کار ببرید تا مطمئن شوید که در آینده اتفاق ناگوارِ برق گرفتگی یا اخلال و اتصالی از این ناحیه واقع نشود.
نویسنده درمثالی دیگر در همین فصل می گوید که بسیاری از هزینه هایی که در داخل منازل برای تعمیرات صرف می شود به خاطر آن است که نگاهِ حفظ و نگه داری بالادستی وجود ندارد.

فرق تفکر بالادستی و پایین دستی در یک نگاه

تفکر بالادستی تفکر پایین دستی
پیشگیرانه/ کنشی منفعلانه/واکنشی
درمان ریشه ای و زیربنایی مُسَکّن
درمان قطعی وصله پینه کردن
تفکرو تغییر سیستمی و تدریجی درگیر مسائل فوری و فوتی
اقدامات قبل از حادثه اقدامات بعد از حادثه
راهکار ها پیچیده تر و مبهم ترند راهکارها واضح و ملموس ترند و راحت تر به چشم می آیندوراحت تر اندازه گیری می شود
تلاش برای پیشگیری از بروز مشکلات یا کاهش اثرات مخرب کنترل و مدیریت اوضاع در دقیقۀ نود (ص92)
آهسته ترند محدود، سریع و ملموس اند
دامنه اثرِ گسترده تر و بلند مدت تر دامنه اثرِ کم
اختیاری ] اجباری[

موانع تفکر بالادستی
1-کورمشکلی ( من که مشکلی نمی بینم یا به نظر می رسد که کاری اش نمی توان کرد)
2-فقدان مالکیت( مشکل من نیست که بخواهم حلش کنم)
3- تونل زنی ( الان فرصت ندارم به این مشکل رسیدگی کنم)
وقتی افراد با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کنند، تلاش برای حل مشکلات را به کل رها می کنند. دیدشان تونلی می شود. دیگر به برنامه ریزی بلند مدت و اولویت بندی ها کاری ندارند و فقط به تفکری منفعلانه، واکنشی و کوتاه مدت محدود می شوند. (ص 88)

برگزیده عبارتی از کتاب:
□ «مسئله این نیست که مشکلات بزرگ جایی برای مشکلات کوچک باقی نمی گذارند.برعکس، مسئله این است که مشکلات کوچک جایی برای پرداختن به مشکلات بزرگ باقی نمی گذارند.» (ص 87)
□ «اگر نتوانید مشکلات را سیستماتیک حل کنید، تا ابد در چرخۀ بی پایان واکنش های منفعلانه گرفتارتان می کند.» (ص 92)
□ «دلیل خانه دار کردن بی خانمان ها یا پیشگیری از بیماری یا سیر کردن شکم گرسنگان بازگشت سرمایة مادی نیست، بلکه بازگشت سرمایة اخلاقی است….فعالیت های بالادستی را با سؤالاتی نابود نکنیم که هیچ وقت برای فعالیت های پایین دستی نمی پرسیمشان» ( ص 177)
□«یکی از مخرب ترین ایده ها دربارۀ کارهای بالادستی ، که در عمل تبدیل به نقض غرض می شود، این است که این نوع کارها باید برایمان پول صرفه جویی کنند.» (ص176)
□«وقتی بتوانیم احتمال بروز مشکل را پیش پیش بسنجیم، فضای بیشتری برای مانور و حل آن خواهیم داشت. برای همین یکی از سؤالات کلیدی دربارۀ تلاش های بالادستی این است: چطور می توان صدای آژیر هشدار زود هنگام را پیش از وقوع مشکلی که در پی حل آنیم شنید؟» ص(189)
□ «برای اقدام کردن عجول اما برای نتیجه گرفتن صبور باشید.» (ص317)
وآخر اینکه
نویسنده کتابِ «بالادست» با آوردن آمار و نمونه های متعدد از مشکلاتِ درون جامعه آمریکا ( که مبتلا به سایر جوامع نیز هست) درصدد است تا افقِ گسترده تری را پیش پای مخاطب ترسیم کند و دست او را گرفته و از سطوحِ پایین دست به سوی بالادست رهنمون سازد و نگاهش را از جمع و جور کردن دم دستیِ صرف و فوری و فوتیِ ناگزیر و هزینه کردهایِ گزافِ مادی و معنویِ دقیقه نودی به سوی پیشگیری و پیش بینی و کلان نگریِ پیش از وقوع حادثه توسعه دهد تا هم در زندگی فردی و هم در شیوه های مدیریتی تفکرو تغییر تدریجی و نظام مند را تجربه کند.

سلام
نسخه انلاین کتاب ها هم موجود هست ؟

سلام.
امروز این کتاب رو تمام کردم. به نظرم این کتاب شروع خوبی برای خوندن کتاب تفکر سیستمی دکتر مشایخی هست.
ممنون از انتشارات آریانا قلم و خانم محمدی و مترجم محترم کتاب آقای کاشی پور

درود و عرض ادب
از گفتگوی زیبای آقای احمد زاده و مترجم محترم لذت بردم، مودبانه، صریح و بر مداری مدارا.

سلام
کتاب تازه بدستم رسیده است. ترجمه خوشخوانی دارد.

نکات اصلاحی:
۱)صفحه ۳۱ خط چهارم، تعویض مفصل زانو صحیح است. اساساً کشکک زانو تعویض نمیشود.
۲)صفحه ۳۳ خط اول: We cranked up the treble, Norway cranked up the bass یک استعاره در زبان انگلیسی است به معنی اینکه دو نفر به شیوه متفاوت با هم رقابت می‌کنند. بنابراین برای فارسی‌زبان می‌توان آنرا به این صورت ترجمه کرد:
امریکا و نروژ با هم چشم و همچشمی دارند منتها هر یک به شیوه خود عمل می‌کند.
بنابراین پاورقی مترجم اساساً منظور نویسنده نبوده است. بلکه تفاوت شیوه در رقابت منظورش بوده است.
۳)معنی agency در اصطلاح declaration of agency به طوریکه فارسی‌زبان بتواند بفهمد، اختیار و اراده است. «اعلامیه عاملیت» توسط خواننده براحتی فهم نمی‌شود. اما اگر نوشته شود: در جهت رودخانه شنا کردن، یعنی سرنوشت خود را بدست جریان آب سپردن ولی در خلاف جریان رود شنا کردن، یعنی فرد اعلام کرده از خود اختیار و اراده مستقل دارد.
عزیمت به سوی بالادست به معنی اختیار و اراده مستقل داشتن است: …
این معنی agency در این جمله منظور نویسنده است:
Agency is the sense of control that you feel in your life, your capacity to influence your own thoughts and behavior, and have faith in your ability to handle a wide range of tasks and situations. Your sense of agency helps you to be psychologically stable, yet flexible in the face of conflict or change
نه عاملیت کس دیگری بودن.

چقدر خوشحالم از ترجمه و چاپ این کتاب.
ممنونم از آریاناقلم که همیشه سراغ کتاب‌های جذاب و مفید میره.

با عرض سلام
کی این کتاب چاپ میشه ؟